Samen sterk voor water en bodem

Netwerkbijeenkomst Groeningen 20 november 2025

Het Atrium van Waterschap Noorderzijlvest was op 20 november het decor voor de Groeningen Netwerkbijeenkomst.  Bestuurders, ambtenaren, kennisinstellingen, natuur- en landbouworganisaties, ondernemers, bewoners en andere geïnteresseerden kwamen bij elkaar om te verkennen hoe water en bodem richting kunnen geven aan de ruimtelijke toekomst van onze regio. Een vraag die steeds urgenter wordt en die deze middag vanuit meerdere perspectieven werd belicht.

Welkom en opening

Dijkgraaf Roeland van der Schaaf heette iedereen welkom en benadrukte hoe waardevol het is dat zoveel partijen elkaar bij de netwerkbijeenkomst van Groeningen treffen—van overheden tot landbouw, van natuurorganisaties tot kennisinstellingen.

Na het openingswoord schetste Henk Kosters, voorzitter van Platform Groeningen, het belang van gebiedsgerichte samenwerking: niemand kan de grote transities alleen aan.

De opgaven vragen om gedeelde verantwoordelijkheid, wederzijds begrip en durf om keuzes te maken.

Keuzes voor een toekomstig landschap

Herman Beerda (Dagelijks Bestuur, Waterschap Noorderzijlvest) presenteerde de resultaten van het onderzoek Water en Bodem Sturend. Zijn verhaal maakte duidelijk hoe groot de urgentie is om werkelijk vanuit het natuurlijke systeem te denken. De belangrijkste inzichten zijn:

• Water en bodem kunnen – en moeten – daadwerkelijk leidend zijn bij ruimtelijke keuzes.
• De systematische benadering helpt belangen te wegen tussen waterveiligheid, landbouw, leefomgeving en natuur.
• Extremen worden het ‘nieuwe normaal’. Een robuuster systeem vraagt minder technische ingrepen en meer aanpassing van functies.

Veel deelnemers herkenden de boodschap: keuzes uitstellen is geen optie meer.

De praatplaat ‘Water en Bodem Sturend’

Vervolgens gaf Inge Eshuis (Dagelijks Bestuur, Waterschap Hunze en Aa’s) toelichting op de gezamenlijke praatplaat—een visueel instrument dat helpt om gebiedsgesprekken te structureren. Aan de hand van beelden, kaarten en themalagen werden de belangrijkste vraagstukken tastbaar.

Centrale onderdelen van de praatplaat:

• Werking van het water- en bodemsysteem, inclusief aanvoer, afvoer en klimaatimpact.
• Gebiedsspecifieke opgaven, zoals:
• accepteren dat incidentele wateroverlast hoort bij een veerkrachtig systeem;
• het ontbreken van extra zoetwater uit het IJsselmeer;
• het verbeteren van bodem- en waterkwaliteit.
• Veenproblematiek, zoals veenoxidatie, bodemdaling en wateroverlast.
• Dilemma’s en schuurpunten, waaronder:
• noodzakelijke functiewijzigingen;
• beperkte ruimte om piekbuien op te vangen;
• behoud en beheer van veengebieden.

Gespreksvoorbeelden veen:

• landbouw die meebeweegt met hogere waterpeilen;
• natuur die kansen vindt in vernatting;
• zoekrichtingen voor bedrijven en woningen buiten kwetsbare gebieden;
• combinaties van waterberging met nieuwe natuur of zonneparken.

Water- en bodembenadering voor drinkwaterwinning

Wout Kompagnie (Waterbedrijf Groningen) nam het publiek vervolgens mee in de gevolgen voor de drinkwatervoorziening, nu de vraag blijft groeien.

Kernpunten:

• Het waterbedrijf zoekt nieuwe bronnen om toekomstige schaarste te voorkomen.
• Het vasthouden van water in het systeem is essentieel voor duurzame beschikbaarheid van grond- en oppervlaktewater.
• Onderzoek richt zich op:
• aanvullende voorraden,
• kwaliteit en borging van nieuwe bronnen,
• vernatting en voorraadvorming,
• functiecombinaties binnen een toekomstbestendig watersysteem.

Zijn toelichting maakte duidelijk dat ook de drinkwatervoorziening sterk afhankelijk is van gebiedskeuzes en hydrologische ruimte.